Στη χώρα μας μόλις το 51% των γυναικών συμμετέχει στην αγορά εργασίας. Γιατί συμβαίνει αυτό και πώς μπορεί να αλλάξει;
Το πρώτο τρίμηνο του 2023, ενώ το 51.5 % των γυναικών στην Ελλάδα συμμετείχε στο εργατικό δυναμικό, ο αντίστοιχος μέσος όρος στην ΕΕ των 27 ήταν 59.9 %. Ένας βασικός λόγος αυτού του χάσματος είναι η υποχρηματοδότηση του κράτους πρόνοιας, ιδίως της περίθαλψης των ηλικιωμένων και της φροντίδας των παιδιών. Οι γυναίκες, διαχρονικά είναι αυτές που φροντίζουν την οικογένεια και συχνά το ίδιο το κράτος επαναπαύεται σε αυτό. Χρειάζεται, λοιπόν, να δοθεί προτεραιότητα στην ενίσχυση των δομών πρόνοιας, ώστε να μπορέσουν οι γυναίκες να συμμετέχουν πιο ενεργά στην αγορά εργασίας. Επιπλέον, χρειάζεται να διατεθούν εκπαιδευτικά προγράμματα και δίκτυα στήριξης, χρηματοδοτικά εργαλεία, καθώς και στοχευμένες γονικές παροχές ώστε να υπάρξει εναρμόνιση της επαγγελματικής με την προσωπική ζωή. Οι γυναίκες έχουν να προσφέρουν πολλά στην αγορά εργασίας και είναι απαραίτητο με πολιτικές που θα επαναπροσδιορίσουν την αντίληψη μας για τη συμμετοχή τους, να τους δώσουμε χώρο για να δημιουργήσουν.
Ποια τα οφέλη για την οικονομία από την ένταξη περισσότερων γυναικών στην αγορά εργασία και το επιχειρείν;
Δυστυχώς η χώρα μας κατέχει χαμηλή θέση στην ευρωπαϊκή κατάταξη αναφορικά με τη συμμετοχή των γυναικών στην εργασία. Εύχομαι όλο και περισσότερες Ελληνίδες να στελεχώνουν επάξια θέσεις ευθύνης σε όλο το φάσμα της κοινωνίας και της οικονομίας μας, βάσει των ικανοτήτων τους. Είμαι πεπεισμένη ότι το ανθρώπινο δυναμικό υπάρχει και το μόνο που μένει είναι να του δοθεί η ευκαιρία.
Η συμμετοχή των γυναικών στο επιχειρείν και γενικότερα στην εργασία έχει αποδειχτεί ότι συμβάλλει σημαντικά στην ανάπτυξη της επιχειρηματικότητας και της οικονομίας. Πλέον έχουμε και επιστημονικά δεδομένα για αυτό. Πολλές μελέτες στο εξωτερικό πιστοποιούν ότι όσο οι συνθέσεις των επιχειρήσεων είναι συμπεριληπτικές και έχουν γυναίκες σε υψηλές θέσεις τόσο αυξάνονται οι επιδόσεις τους.
Ποια εμπόδια συναντά μια γυναίκα στην επαγγελματικής της πορεία;
Ακόμη και σήμερα οι γυναίκες και σήμερα έχουν χαμηλότερους μισθούς από τους άνδρες, υποεκπροσωπούνται σε θέσεις ευθύνης και αντιμετωπίζουν συχνά προβληματικές συμπεριφορές που στηρίζονται σε στερεότυπα και προκαταλήψεις. Παρόλο που οι γυναίκες έχουν το ίδιο ή και ψηλότερο μορφωτικό επίπεδο με αυτό των ανδρών παρατηρούμε ότι το επιχειρείν δεν είναι στις πρώτες επιλογές τους.
Οι επιλογές αυτές έχουν σίγουρα και κοινωνικό πρόσημο, αφού οι γυναίκες παραδοσιακά είναι οι φροντιστές της οικογένειας. Ως κοινωνία έχουμε κάνει μεγάλα βήματα προόδου, αλλά χρειάζεται να εξελιχθούμε και να πετάξουμε από πάνω μας στερεοτυπικές αντιλήψεις σε σχέση με το φύλο. Και βέβαια, εάν θέλουμε περισσότερες γυναίκες στο επιχειρείν και γενικότερα στον αγορά εργασίας, χρειάζεται η πολιτεία να δημιουργήσει τις προϋποθέσεις, δίνοντας κίνητρα και εργαλεία στις γυναίκες ώστε να μπουν ακόμα πιο ενεργά και με μεγαλύτερες προσδοκίες στο επιχειρείν. Οι ίσες ευκαιρίες στην εργασία είναι υπόθεση όλων.
Υπάρχει αμφισβήτηση ή έλλειψη εμπιστοσύνης προς μια γυναίκα επιχειρηματία από πλευράς προμηθευτών, πελατών, συνεργατών, τραπεζών ή υπηρεσιών; Είχατε εσείς προσωπικά τέτοιες εμπειρίες;
Νομίζω δεν υπάρχει γυναίκα σε θέση ευθύνης στην χώρα μας- και σίγουρα δεν αποτελώ εξαίρεση- που να μην έχει αντιμετωπίσει ανάλογα προβλήματα. Βέβαια, για να είμαι ειλικρινής, στην περίπτωσή μου η οικογενειακή παράδοση με διευκόλυνε σημαντικά στο να έχω μια αρχική αποδοχή. Δεν υπάρχει αμφιβολία, όμως, ότι αν δεν τα πήγαινα καλά πολλοί θα έλεγαν «έλα μωρέ, γυναίκα είναι, τι περίμενες;»…
Η άποψή μου είναι ότι όλες οι γυναίκες μπορούν να αναπτυχθούν στο χώρο εργασίας τους, αρκεί να βοηθήσει και η Πολιτεία από πλευράς της. Η ύπαρξη δομών, όπως βρεφονηπιακοί σταθμοί, θα βοηθήσει στην απελευθέρωση των γυναικών από τη δομική μονομέρεια που παραδοσιακά υφίστανται, ενώ και η ενθάρρυνση της άδειας πατρότητας μπορεί να δώσει επιπλέον χώρο για εξέλιξη στις γυναίκες.
Υπάρχει αμφισβήτηση ή έλλειψη εμπιστοσύνης προς μια γυναίκα επιχειρηματία από πλευράς προμηθευτών, πελατών, συνεργατών, τραπεζών ή υπηρεσιών; Είχατε εσείς προσωπικά τέτοιες εμπειρίες;
Νομίζω δεν υπάρχει γυναίκα σε θέση ευθύνης στην χώρα μας- και σίγουρα δεν αποτελώ εξαίρεση- που να μην έχει αντιμετωπίσει ανάλογα προβλήματα. Βέβαια, για να είμαι ειλικρινής, στην περίπτωσή μου η οικογενειακή παράδοση με διευκόλυνε σημαντικά στο να έχω μια αρχική αποδοχή. Δεν υπάρχει αμφιβολία, όμως, ότι αν δεν τα πήγαινα καλά πολλοί θα έλεγαν «έλα μωρέ, γυναίκα είναι, τι περίμενες;»…
Η άποψή μου είναι ότι όλες οι γυναίκες μπορούν να αναπτυχθούν στο χώρο εργασίας τους, αρκεί να βοηθήσει και η Πολιτεία από πλευράς της. Η ύπαρξη δομών, όπως βρεφονηπιακοί σταθμοί, θα βοηθήσει στην απελευθέρωση των γυναικών από τη δομική μονομέρεια που παραδοσιακά υφίστανται, ενώ και η ενθάρρυνση της άδειας πατρότητας μπορεί να δώσει επιπλέον χώρο για εξέλιξη στις γυναίκες.
Πώς μπορεί να σπάσει η λεγόμενη “γυάλινη οροφή” που εμποδίζει τις γυναίκες αν ανέβουν την κλίμακα της ιεραρχίας;
Η γυάλινη οροφή θα σπάσει όταν ως κοινωνία στο σύνολό μας καταφέρουμε να σπάσουμε τα έμφυλα στερεότυπα γύρω από τις εργασιακές δυνατότητες των γυναικών. Θεωρώ ότι η υποχρεωτική ποσόστωση γυναικών στα ΔΣ των εισηγμένων εταιρειών είναι μια σημαντική πολιτική που φέρνει αποτελέσματα. Κι αυτό, διότι, υπάρχουν στερεοτυπικές προσλαμβάνουσες ως προς την πρόσληψη των γυναικών, που κάπως πρέπει να καμφθούν. Ξέρετε ότι έρευνες έχουν δείξει πως σε τυφλές διαδικασίες επιλογών για θέσεις ευθύνης, όταν οι άνδρες δεν γνωρίζουν το φύλο των υποψηφίων, επιλέγουν πολύ περισσότερο γυναίκες; Η υποχρεωτική ποσόστωση είναι ένα μέτρο -δεν θα έπρεπε να είναι το μόνο- που ενισχύει τη συμμετοχή γυναικών σε θέσεις ευθύνης. Ο τελικός στόχος, βέβαια, είναι να αλλάξουμε την εργασιακή μας κουλτούρα ώστε να φτάσουμε στο σημείο να μην χρειάζεται η υποχρεωτική ποσόστωση για να είναι οι εταιρείες πιο συμπεριληπτικές. Έχουμε ακόμα δρόμο μπροστά μας.
