Μεγάλη έρευνα του ΣΒΕ σχετικά με τις επενδύσεις στη βιομηχανία

Ανάγκη άμεσης στήριξης της βιομηχανίας για περισσότερες επενδύσεις

Μελέτη για τις επενδύσεις στη μεταποίηση παρουσίασε ο Σύνδεσμος Βιομηχανιών Ελλάδος (ΣΒΕ), η οποία εκπονήθηκε από το Ινστιτούτο του ΣΒΕ (ΙΝΣΒΕ) σε συνεργασία με την δημοσκοπική εταιρία Palmos Analysis την Τετάρτη 2 Ιουλίου στα Γραφεία του ΣΒΕ στην Θεσσαλονίκη.

Η μελέτη πραγματοποιήθηκε σε ένα πολύ μεγάλο δείγμα, 603 μεταποιητικών επιχειρήσεων από όλη την Ελλάδα, ενώ τα αποτελέσματά της παρουσίασαν η κα Λουκία Σαράντη, Πρόεδρος του ΣΒΕ και ο Πασχάλης Αλέξανδρος Τεμεκενίδης, Διευθυντής Ερευνών, CO–FOUNDER της Palmos Analysis. Η μελέτη έδειξε ότι οι επιχειρήσεις που επενδύουν, είναι αυτές που δημιουργούν περισσότερες θέσεις εργασίας, καινοτομούν και εξάγουν. Ωστόσο, επενδύουν κυρίως με δικά τους μέσα, χωρίς συστηματική βοήθεια από το κράτος, προγράμματα ή το τραπεζικό σύστημα, και μάλιστα επιχειρώντας μέσα σε ένα περιβάλλον ασταθές, φορολογικά αβέβαιο και διοικητικά δυσλειτουργικό.

Τονίζοντας τη μεγάλη σημασία των επενδύσεων για την αύξηση της παραγωγικότητας της χώρας και την ανάγκη για τη στήριξη της βιομηχανίας, η Πρόεδρος του ΣΒΕ κα Λουκία Σαράντη σημείωσε «Αυτός είναι και ο λόγος που ο ΣΒΕ πήρε την πρωτοβουλία να πραγματοποιήσει τη συγκεκριμένη μελέτη – για να τεκμηριώσει την ανάγκη ενός αποτελεσματικού πλαισίου για την ενίσχυση των επενδύσεων. Η χαμηλή επενδυτική τάση επηρεάζει αρνητικά την ανταγωνιστικότητα και τη δυνατότητα σύγκλισης με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, ένας τομέας στον οποίο η Ελλάδα υπολείπεται διαχρονικά σε σύγκριση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Αυτό που ζητάμε από την Πολιτεία είναι ένα νέο κοινωνικό συμβόλαιο. Η βιομηχανία που δίνει τόσα στον τόπο χρειάζεται στήριξη για να μπορέσει με τη σειρά της να προσφέρει ακόμα περισσότερο στην οικονομία και στην κοινωνία μας. Η Ελλάδα πρέπει να επαναπροσδιορίσει το παραγωγικό της μοντέλο και να θέσει στο επίκεντρό του τη στήριξη της βιομηχανίας μέσα από στρατηγικές επενδύσεις. Η βιομηχανία μας χρειάζεται εθνική στρατηγική με υπερκομματική δέσμευση. Δεν ζητάμε προνόμια, αλλά συνθήκες ισοτιμίας και σταθερότητας.» Στη συνέχεια η κα Σαράντη ανέφερε χαρακτηριστικά, «Ζούμε σε μια εποχή πολλαπλών κρίσεων και αβεβαιότητας που χαρακτηρίζεται από σύνθετες προκλήσεις σε τομείς όπως η ενέργεια, η γεωπολιτική, η τεχνολογία και το δημογραφικό. Σε αυτό το αντίξοο περιβάλλον η Ελλάδα χρειάζεται ένα νέο κοινωνικό συμβόλαιο για την ανάπτυξη, στο επίκεντρο του οποίου θα βρίσκεται η βιομηχανία, ένας κλάδος που διαχρονικά έχει αποδείξει ότι αποτελεί σταθερό πυλώνα οικονομικής και κοινωνικής συνοχής».

Βασικά συμπεράσματα της μελέτης:

2 στις 3 μεταποιητικές επιχειρήσεις επένδυσαν την τελευταία διετία.
όμως: 3 στα 4 ευρώ αυτών των επενδύσεων, προήλθαν από ίδια κεφάλαια των επιχειρήσεων. Μόνο το 1,3% των κεφαλαίων προήλθε από φορολογικά κίνητρα και μόλις το 11,5% από τραπεζικό δανεισμό. Ενώ το 50% των επιχειρήσεων δεν έκανε χρήση κανενός κρατικού προγράμματος.
Ο Αναπτυξιακός Νόμος, αντί να διευκολύνει, επιβραδύνει: Μόνο 3 στις 10 επιχειρήσεις τον αξιοποίησαν και το 74% από αυτές αναφέρει γραφειοκρατία και καθυστερήσεις.
Από τις επιχειρήσεις που πραγματοποίησαν επενδύσεις, μόνον οι μεγαλύτερες στράφηκαν στην καινοτομία και τις εξαγωγές. Οι μικρότερες δεν έχουν τη δυνατότητα να το κάνουν, δίνουν προτεραιότητα σε πιο άμεσες ανάγκες και στη μείωση του λειτουργικού κόστους.
Τα σημαντικότερα εμπόδια για νέες επενδύσεις: το φορολογικό περιβάλλον, την πρόσβαση στη χρηματοδότηση, τις καθυστερήσεις των διαδικασιών, τη λειτουργία του τραπεζικού συστήματος και την έλλειψη σταθερότητας.
οι βασικοί λόγοι που δυσκολεύουν τις μεταποιητικές επιχειρήσεις στην υλοποίηση των επενδυτικών τους σχεδίων, είναι η αδυναμία εξεύρεσης εξειδικευμένου ανθρώπινου δυναμικού, η αστάθεια στο διεθνές περιβάλλον και η λειτουργία του τραπεζικού συστήματος.
Ως προκλήσεις για μελλοντικές επενδύσεις την επόμενη τριετία, επισημαίνονται η έλλειψη εξειδικευμένου ανθρώπινου δυναμικού, η αστάθεια στο διεθνές περιβάλλον, η λειτουργία του τραπεζικού συστήματος και τα υψηλά επιτόκια δανεισμού.
Περίπου οι μισές από τις επιχειρήσεις που προτίθενται να επενδύσουν τον επόμενο χρόνο προβλέπουν αύξηση των επενδυτικών τους δαπανών. Μάλιστα, 2 στις 3 μεγάλες επιχειρήσεις προβλέπουν σημαντική αύξηση. Αυτά παρόλο που οι επιχειρήσεις δηλώνουν επιφυλακτικές λόγω των δυσμενών μακροοικονομικών και γεωπολιτικών συνθηκών.
Επενδυτικές προτεραιότητες όσων θα επενδύσουν είναι η μείωση του λειτουργικού κόστους, η παραγωγή νέων προϊόντων και η αύξηση των εξαγωγών.
Οι επιχειρήσεις της Θεσσαλονίκης δείχνουν σημαντικά υψηλότερη επενδυτική δραστηριότητα από τις επιχειρήσεις της Αττικής, ενώ παίρνουν μεγαλύτερα ρίσκα στην επενδυτική στρατηγική τους. Τις προβληματίζει λιγότερο η φορολογία, αλλά περισσότερο το κόστος ενέργειας και πρώτων υλών και οι καθυστερήσεις στις διαδικασίες.

Τι χρειάζεται η ελληνική βιομηχανία:

Πολιτική απόφαση να στηριχθεί η ελληνική βιομηχανία: Να τεθεί στο επίκεντρο του νέου παραγωγικού μας μοντέλου και να έχει δίπλα της μία αποτελεσματική δημόσια διοίκηση.
Σταθερότητα και πρόβλεψη: Σταθερό, διαφανές και αξιόπιστο φορολογικό πλαίσιο. Μείωση της φορολογίας, των ασφαλιστικών εισφορών και του κόστους ενέργειας.
Επενδυτικά εργαλεία που λειτουργούν: Ριζική απλοποίηση του Αναπτυξιακού Νόμου και στόχευση των κινήτρων ανά μέγεθος και ρόλο επιχείρησης.
Πρόσβαση στη χρηματοδότηση για όλους: Μείωση του κόστους δανεισμού και διευκόλυνση της πρόσβασης σε τραπεζική χρηματοδότηση. Ενεργοποίηση τραπεζών και αναπτυξιακών εργαλείων με όρους αγοράς και διαφάνειας.
Εργασία με προοπτική: Σύνδεση επενδύσεων με τη δημιουργία σταθερών, ποιοτικών θέσεων εργασίας. Βελτίωση του συστήματος επαγγελματικής εκπαίδευσης, θέμα για το οποίο o ΣΒΕ έχει πραγματοποιήσει μια μεγάλη μελέτη με την Deloitte.
Πράσινη και ψηφιακή μετάβαση με παραγωγική βάση: Επενδύσεις στην καινοτομία, στην εξοικονόμηση πόρων και στον ψηφιακό μετασχηματισμό της παραγωγής.
Δημιουργία ενός περιβάλλοντος φιλικού για την επιχειρηματικότητα: Απλοποίηση του ρυθμιστικού περιβάλλοντος για την επιχειρηματικότητα και η ταχύτερη απονομή δικαιοσύνης.

* Ακολουθεί σημείωμα και διαγράμματα με τα πιο σημαντικά ευρήματα αναλυτικά.

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ
Συνοπτική παρουσίαση

Μελέτη ΣΒΕ για τις επενδύσεις στην μεταποίηση

Εκπονήθηκε από το ΙΝΣΒΕ (Ινστιτούτο του ΣΒΕ) σε συνεργασία με την Palmos Analysis

Η μελέτη αποτυπώνει τη δυναμική των επενδύσεων στον κλάδο της μεταποίησης, καταγράφει τις κύριες τάσεις και με βάση αυτά τα δεδομένα:

Χαρτογραφεί την επενδυτική στρατηγική και τις επενδύσεις που έγιναν από τις επιχειρήσεις την τελευταία διετία
Αξιολογεί το περιβάλλον υλοποίησης των επενδύσεων.
Αναλύει τη χρηματοδότηση και τα προσφερόμενα κίνητρα επενδύσεων.
Παρουσιάζει τις επενδυτικές προτεραιότητες και τις προοπτικές.
Καταλήγει σε συγκεκριμένες προτάσεις για τη βελτίωση του πλαισίου που διέπει τα κίνητρα επενδύσεων στην Ελλάδα.

ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΑΝΑΦΟΡΑ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΩΝ ΕΡΕΥΝΑΣ
ΓΙΑ ΤΙΣ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΜΕΤΑΠΟΙΗΣΗ ΑΝΑ ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ

Επενδυτική Στρατηγική & Υλοποίηση Επενδύσεων την τελευταία διετία

Υψηλό ποσοστό των μεταποιητικών επιχειρήσεων πραγματοποίησαν επενδύσεις την προηγούμενη διετία (περίπου 2 στις 3 ή 64%). Ωστόσο, καταγράφεται σημαντική διαφοροποίηση ως προς το μέγεθος (σε όρους απασχόλησης και κύκλου εργασιών), καθώς σχεδόν το σύνολο των μεγάλων επιχειρήσεων (με πάνω από 50 εργαζόμενους και κύκλο εργασιών άνω των 10 εκατομμυρίων ευρώ) πραγματοποίησαν επενδύσεις την τελευταία διετία, ενώ στον αντίποδα οι μισές περίπου μικρές επιχειρήσεις (μέχρι 10 εργαζόμενους και κύκλο εργασιών μικρότερο από 1 εκατομμύριο ευρώ) δεν πραγματοποίησαν επενδύσεις το χρονικό αυτό διάστημα. Οι μεταποιητικές επιχειρήσεις στη Θεσσαλονίκη εμφανίζουν μεγαλύτερο ποσοστό επενδυτικής δραστηριότητας.
Με εξαίρεση την αγορά μηχανολογικού και λοιπού εξοπλισμού, όπου οι σχετικές επενδύσεις αφορούν κάθε μέγεθος μεταποιητικής επιχείρησης, οι επενδύσεις σε καινοτομία και τεχνολογία (αγορά λογισμικού, έρευνα και ανάπτυξη για την δημιουργία νέων ή τη βελτίωση υφιστάμενων προϊόντων κτλ) προέρχονται κυρίως από τις μεγάλες επιχειρήσεις, όπως και η επένδυση στην αναβάθμιση των γνώσεων και δεξιοτήτων των εργαζομένων.
Οι βασικοί επενδυτικοί στόχοι των μεταποιητικών επιχειρήσεων αφορούν κυρίως στην αύξηση της δυναμικότητας παραγωγής, την αντικατάσταση μηχανολογικού εξοπλισμού παραγωγής και την μείωση του λειτουργικού κόστους, ωστόσο οι μεγαλύτερες επιχειρήσεις, που εμφανίζουν πιο σταθερό επενδυτικό προσανατολισμό, δίνουν έμφαση στην παραγωγή νέων προϊόντων και καινοτομίας και την ανάπτυξη των εξαγωγών.
Η πλειοψηφία των μεταποιητικών επιχειρήσεων ακολουθεί συντηρητική επενδυτική στρατηγική (προσεκτικές επενδύσεις και έμφαση στη σταθερότητα)
Ο ανταγωνισμός στην αγορά αποτελεί τον παράγοντα που επηρεάζει πρώτιστα τις επενδυτικές αποφάσεις των μεταποιητικών επιχειρήσεων που επενδύουν και έπεται το οικονομικό περιβάλλον και η σταθερότητα.

Ενδεικτικά διαγράμματα της ενότητας

Αξιολόγηση του Περιβάλλοντος Υλοποίησης Επενδύσεων

Αρνητική είναι η αξιολόγηση του περιβάλλοντος υλοποίησης επενδύσεων στην Ελλάδα σήμερα από την πλειοψηφία των μεταποιητικών επιχειρήσεων που πραγματοποίησαν επενδύσεις την τελευταία διετία, καθώς σε μια κλίμακα από το 0-Εντελώς εχθρικό περιβάλλον μέχρι το 10-Απολύτως φιλικό περιβάλλον, το 47% των μεταποιητικών επιχειρήσεων βαθμολογεί κάτω από την βάση (δλδ από 0 μέχρι και 4) το περιβάλλον υλοποίησης επενδύσεων στην χώρα μας έναντι μόλις 27% που δίνει βαθμολογίες πάνω από την βάση (δλδ από 6 μέχρι και 10). Πρέπει να επισημανθεί, όμως, ότι μεταξύ των μεγάλων επιχειρήσεων, που καταγράφουν και την πιο έντονη επενδυτική δραστηριότητα, η πλειοψηφία των επιχειρήσεων (51% – 54%) δίνουν βαθμολογίες πάνω από την βάση, ενώ αυξημένο ποσοστό θετικών αξιολογήσεων και μειωμένο ποσοστό αρνητικών αξιολογήσεων δίνουν οι μεταποιητικές επιχειρήσεων με εξαγωγική δραστηριότητα.
Η αβεβαιότητα στο φορολογικό περιβάλλον θεωρείται από την πλειοψηφία των μεταποιητικών επιχειρήσεων που πραγματοποίησαν επενδύσεις κατά την τελευταία διετία ως το κύριο εμπόδιο για την υλοποίηση επενδύσεων στη χώρα μας και ακολουθούν οι καθυστερήσεις των διαδικασιών (αδειοδοτήσεις, απονομή δικαιοσύνης κτλ) και η πρόσβαση σε χρηματοδότηση και η λειτουργία του τραπεζικού συστήματος.
Ως βασικοί λόγοι που δυσκολεύουν τις μεταποιητικές επιχειρήσεις στην υλοποίηση των επενδυτικών τους σχεδίων στο μεσοπρόθεσμο μέλλον, αναφέρονται κατά σειρά η αδυναμία εξεύρεσης εξειδικευμένου ανθρώπινου δυναμικού, η αστάθεια στο διεθνές περιβάλλον και η λειτουργία του τραπεζικού συστήματος. Πρέπει, ωστόσο, να επισημανθεί ότι μεταξύ των μεγάλων επιχειρήσεων που έχουν, όπως είδαμε, επενδυτικό προσανατολισμό, ως βασικός λόγος που δυσχεραίνει την απόφαση για την υλοποίηση επενδυτικών τους σχεδίων αναφέρεται η αστάθεια στο διεθνές περιβάλλον.

Ενδεικτικά διαγράμματα της ενότητας

Χρηματοδότηση – Κίνητρα επενδύσεων

Κατά μέσο όρο περίπου 3 στα 4 ευρώ που κατευθύνθηκαν σε επενδύσεις από τις μεταποιητικές επιχειρήσεις τα τελευταία δύο χρόνια, προήλθαν από ίδια κεφάλαια των επιχειρήσεων. Ίδια κεφάλαια χρησιμοποιούν σε πολύ μεγαλύτερο ποσοστό οι μικρές μεταποιητικές μονάδες, ενώ στις μεγάλες επιχειρήσεις καταγράφονται σημαντικά υψηλότερα ποσοστά στον τραπεζικό δανεισμό και στα φορολογικά κίνητρα και στις μεσαίες επιχειρήσεις αναφέρονται σημαντικά εντονότερα οι επιχορηγήσεις ως πηγή χρηματοδότησης των επενδύσεών τους.
To 50% των μεταποιητικών επιχειρήσεων που πραγματοποίησαν κάποια επένδυση την τελευταία διετία, δεν χρησιμοποίησαν κάποιο πρόγραμμα για την χρηματοδότηση των επενδύσεών τους. Μεταξύ όσων χρησιμοποίησαν κάποιο πρόγραμμα, πάνω από τις μισές χρησιμοποίησαν κάποιο συγχρηματοδοτούμενο πρόγραμμα (ΕΣΠΑ, ΠΕΠ, Ταμείο Ανάκαμψης κτλ), 3 στις 10 χρησιμοποίησαν τον Αναπτυξιακό Νόμο και 2 στις 10 χρησιμοποίησαν το Ταμείο Εγγυοδοσίας της Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας. Τα συγχρηματοδοτούμενα προγράμματα χρησιμοποιήθηκαν περισσότερο από μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις (με ετήσιο κύκλο εργασιών μέχρι 10 εκατομμύρια ευρώ), ενώ ο Αναπτυξιακός Νόμος χρησιμοποιήθηκε κυρίως από τις μεσαίες και τις μεγάλες μεταποιητικές επιχειρήσεις.
Φορολογικές απαλλαγές και επιχορηγήσεις προτάσσουν ως καταλληλότερα κίνητρα για την υλοποίηση επενδύσεων οι μεταποιητικές επιχειρήσεις που δηλώνουν ότι θα επενδύσουν στο μέλλον. Ωστόσο, οι μεσαίες και οι μεγάλες επιχειρήσεις, οι οποίες είναι και αυτές που κατά κύριο λόγο επενδύουν, προκρίνουν τις επιχορηγήσεις ως καταλληλότερο κίνητρο για την υλοποίηση των επενδύσεών τους, ενώ οι μικρές επιχειρήσεις επιλέγουν πρωτίστως τις φορολογικές απαλλαγές και δευτερευόντως την επιδότηση του κόστους των δημιουργούμενων θέσεων απασχόλησης.
Τα βασικότερα προβλήματα στη λειτουργία του Αναπτυξιακού Νόμου, όπως καταγράφονται από τις επιχειρήσεις που τον χρησιμοποίησαν, είναι: οι περίπλοκες διαδικασίες και η γραφειοκρατία, οι καθυστερήσεις στις εγκρίσεις και οι καθυστερήσεις στις εκταμιεύσεις, ενώ αναφέρονται σε σημαντικό ποσοστό και οι καθυστερήσεις στους ελέγχους.
Περίπου οι μισές μεταποιητικές επιχειρήσεις δηλώνουν ότι η πρόσβαση σε χρηματοδότηση είναι «Πολύ» ή «Σχετικά» δύσκολη, ενώ στον αντίποδα 3 στις 10 αναφέρουν ότι η πρόσβαση στην χρηματοδότηση είναι «Πολύ» ή «Σχετικά» εύκολη. Στις μικρές επιχειρήσεις, πλειοψηφεί με μεγάλη διαφορά το ποσοστό όσων αναφέρουν ότι η πρόσβαση στην χρηματοδότηση είναι «Πολύ» ή «Σχετικά» δύσκολη, ενώ στις μεσαίες και τις μεγάλες επιχειρήσεις πλειοψηφούν με σημαντική διαφορά όσες δηλώνουν ότι η πρόσβαση στην χρηματοδότηση είναι «Πολύ» ή «Σχετικά» εύκολη.
Τα πιο σημαντικά προβλήματα που αναφέρουν οι μεταποιητικές επιχειρήσεις σχετικά με την συνεργασία τους με τις τράπεζες στο πλαίσιο υλοποίησης κάποιας επένδυσης, είναι το ύψος των επιτοκίων δανεισμού, η πολυπλοκότητα των δανειακών συμβάσεων και οι ζητούμενες εγγυήσεις.

Ενδεικτικά διαγράμματα της ενότητας

Επενδυτικές Προτεραιότητες & Προοπτικές

6 στις 10 μεταποιητικές επιχειρήσεις δηλώνουν ότι σκοπεύουν να επενδύσουν το επόμενο 12μηνο, ενώ μεταξύ των μεγάλων επιχειρήσεων το ποσοστό φθάνει ή και ξεπερνάει το 90%. Στον αντίποδα, μεταξύ των μικρών μεταποιητικών μονάδων οι μισές περίπου δεν προτίθενται να προχωρήσουν σε κάποια επένδυση το επόμενο 12μηνο.
Αύξηση των επενδυτικών τους δαπανών το επόμενο δωδεκάμηνο προβλέπουν οι μισές από τις επιχειρήσεις που δηλώνουν ότι προτίθενται να πραγματοποιήσουν κάποια επένδυση το επόμενο 12μηνο.
Μεταξύ όσων θα πραγματοποιήσουν κάποια επένδυση το επόμενο 12μηνο, οι μισές δηλώνουν ως επενδυτική τους προτεραιότητα τη μείωση του λειτουργικού κόστους, 1 στις 3 προτάσσουν την παραγωγή νέων προϊόντων και 3 στις 10 την αύξηση των εξαγωγών. Οι μεγάλες μεταποιητικές επιχειρήσεις, ωστόσο, προκρίνουν ως βασική προτεραιότητα των επενδύσεών τους στην αύξηση των εξαγωγών.
Αρνητικές είναι οι προβλέψεις των μεταποιητικών επιχειρήσεων για την μελλοντική διαμόρφωση παραγόντων που επηρεάζουν σαφώς το κλίμα για την υλοποίηση επενδύσεων. Οι πιο αρνητικές προβλέψεις αφορούν την εξέλιξη του οικονομικού και του πολιτικού κλίματος κατά το επόμενο 12μηνο.

Ενδεικτικά διαγράμματα της ενότητας

Προτάσεις Βελτίωσης – Πράσινες Επενδύσεις – Μεταφορικές & Ψηφιακές Υποδομές

Συνολικά το υφιστάμενο πλαίσιο κινήτρων για την υλοποίηση επενδύσεων στην Ελλάδα κρίνεται αναποτελεσματικό από την συντριπτική πλειοψηφία των μεταποιητικών επιχειρήσεων (89%).
Μείωση της φορολογίας, μείωση των ασφαλιστικών εισφορών και μείωση του κόστους ενέργειας, είναι οι τρεις τομείς στους οποίους πρέπει να εστιάσει η Κυβέρνηση προκειμένου να καταφέρει να υλοποιηθούν περισσότερες επενδύσεις τα επόμενα χρόνια.
Οι μισές μεταποιητικές επιχειρήσεις έχουν προχωρήσει σε επενδύσεις για την προστασία τους από τις φυσικές καταστροφές και την κλιματική αλλαγή. Μεταξύ αυτών, 8 στις 10 προέβησαν σε σύναψη ασφαλειών για την αποζημίωση της επιχείρησης σε περίπτωση ζημιών, ενώ 3 στις 10 πραγματοποίησαν επενδύσεις σε λύσεις για την αποφυγή ή/και την μείωσης της έκθεσης της επιχείρησης σε φυσικές καταστροφές και 2 στις 10 εφάρμοσαν κάποια στρατηγική προσαρμογής σε φυσικές καταστροφές.
4 στις 10 μεταποιητικές επιχειρήσεις έχουν προχωρήσει σε επενδύσεις για την μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου το τελευταίο 12μηνο.
4 στις 10 μεταποιητικές επιχειρήσεις έχουν προχωρήσει σε επενδύσεις ψηφιακών τεχνολογιών το τελευταίο 12μηνο, εκ των οποίων 6 στις 10 επένδυσαν σε συστήματα ERP/CRM.
Ουδέτερη είναι σε γενικές γραμμές η αξιολόγηση των υφιστάμενων μεταφορικών υποδομών της χώρας ως παράγοντα για την υλοποίηση των επενδυτικών σχεδίων των μεταποιητικών επιχειρήσεων.
Θετική είναι η αξιολόγηση των υφιστάμενων υποδομών τεχνολογίας πληροφορικής & επικοινωνιών (ΤΠΕ) της χώρας ως παράγοντα για την υλοποίηση των επενδυτικών σχεδίων των μεταποιητικών επιχειρήσεων.

Ενδεικτικά διαγράμματα της ενότητας

Case Study: Εξαγωγικές Μεταποιητικές Επιχειρήσεις

Περίπου οι μισές μεταποιητικές επιχειρήσεις έχουν εξαγωγική δραστηριότητα σήμερα και οι εξαγωγές αφορούν κατά μέσο όρο το 1/3 του όγκου παραγωγής τους.
8 στις 10 εξαγωγικές μεταποιητικές επιχειρήσεις πραγματοποίησαν κάποια επένδυση την τελευταία διετία και παρόμοιο ποσοστό αναφέρουν ότι προτίθενται να προχωρήσουν σε κάποια επένδυση το επόμενο δωδεκάμηνο.
Ως προς το είδος των επενδύσεων που πραγματοποίησαν την τελευταία διετία, οι εξαγωγικές επιχειρήσεις καταγράφουν υψηλότερα ποσοστά σε όλα τα είδη των επενδύσεων, με την μεγαλύτερη θετική διαφορά να καταγράφεται σε επενδύσεις για έρευνα και ανάπτυξη για τη δημιουργία νέων προϊόντων. Σε σχέση με τους στόχους των επενδύσεων, οι εξαγωγικές επιχειρήσεις προσανατολίζονται σαφώς εντονότερα στην ανάπτυξη των εξαγωγών. Αναφορικά με τους παράγοντες που επηρεάζουν τις επενδυτικές αποφάσεις, οι αναφορές των εξαγωγικών επιχειρήσεων στο φορολογικό πλαίσιο εμφανίζονται σημαντικά μειωμένες. Περαιτέρω, σε σχέση με τα κύρια εμπόδια για την πραγματοποίηση επενδύσεων, οι εξαγωγικές επιχειρήσεις αναφέρονται πολύ πιο έντονα στις καθυστερήσεις των διαδικασιών (αδειοδοτήσεις, απονομή δικαιοσύνης κτλ) σε σχέση με τις υπόλοιπες μεταποιητικές επιχειρήσεις αλλά και στην επάρκεια των επενδυτικών κινήτρων, ενώ αναφέρονται σημαντικά λιγότερο στην αβεβαιότητα στο φορολογικό πλαίσιο.
Οι εξαγωγικές επιχειρήσεις χρησιμοποίησαν τον Αναπτυξιακό Νόμο σε υψηλότερο ποσοστό σε σχέση με τις άλλες μεταποιητικές επιχειρήσεις.
Τα μεγαλύτερα εμπόδια που αναφέρουν οι εξαγωγικές επιχειρήσεις σε σχέση με την ανάπτυξη της εξαγωγικής τους δραστηριότητα είναι, κατά σειρά, οι πρόσφατες αλλαγές στο ύψος των δασμών, η συμμόρφωση με νέους κανονισμούς και με διεθνή πρότυπα, καθώς και η κατοχή πιστοποιητικών και η διατάραξη των παγκόσμιων αλυσίδων εφοδιασμού.

Ενδεικτικά διαγράμματα της ενότητας

Case Study: Μεταποιητικές Επιχειρήσεις στην Θεσσαλονίκη

Οι μεταποιητικές επιχειρήσεις στην Θεσσαλονίκης καταγράφουν υψηλότερη επενδυτική δραστηριότητα τα δύο τελευταία χρόνια (76%) σε σχέση με το σύνολο της χώρας (64%) και την Αττική (60%). Σε σχέση με τις μεταποιητικές επιχειρήσεις στην Αττική, οι μεταποιητικές επιχειρήσεις της Θεσσαλονίκης επένδυσαν σε μεγαλύτερα ποσοστά στην αγορά μηχανολογικού και λοιπού εξοπλισμού (64% έναντι 42%), στην αγορά λογισμικού (39% έναντι 27%), στην εκπαίδευση/κατάρτιση προσωπικού (27% έναντι 14%) και στην έρευνα και ανάπτυξη για την βελτίωση υπαρχόντων προϊόντων (27% έναντι 13%).
Οι πρωτεύοντες στόχοι των επενδύσεων που πραγματοποίησαν οι μεταποιητικές επιχειρήσεις της Θεσσαλονίκης τα τελευταία δύο χρόνια αφορούν στην αύξηση της παραγωγικής δυναμικότητας (40%), στην αντικατάσταση μηχανολογικού εξοπλισμού (32%), την ανάπτυξη των εξαγωγών (21%), ενώ σε υψηλότερο ποσοστό σε σχέση με την Αττική, καταγράφονται ως στόχοι ο «πράσινος» μετασχηματισμός (20% έναντι 3% αντίστοιχα) και η εκπαίδευση του προσωπικού (15% έναντι 2% αντίστοιχα).
Οι επενδυτικές αποφάσεις των μεταποιητικών επιχειρήσεων στην Θεσσαλονίκη επηρεάζονται πολύ λιγότερο από το φορολογικό πλαίσιο (19%), σε σχέση τόσο με τις μεταποιητικές επιχειρήσεις στην Αττική (42%) αλλά και στο σύνολο της χώρας (35%). Στον αντίποδα, το κόστος ενέργειας και το κόστος πρώτων υλών αναφέρονται από τις επιχειρήσεις στην Θεσσαλονίκη πολύ περισσότερο ως παράγοντες που επηρεάζουν τις επενδυτικές αποφάσεις τους σε σχέση με τις επιχειρήσεις στην Αττική (34% έναντι 20% και 29% έναντι 20% αντίστοιχα).
Οι καθυστερήσεις στις διαδικασίες αναφέρονται πολύ πιο έντονα από τις μεταποιητικές επιχειρήσεις στην Θεσσαλονίκη σε σχέση με τις αντίστοιχες στην Αττική (47% έναντι 22%).
Η αδυναμία εξεύρεσης προσωπικού καταγράφεται πολύ υψηλότερα ως ο βασικός λόγος που δυσχεραίνει την υλοποίηση επενδύσεων από τις μεταποιητικές επιχειρήσεις της Θεσσαλονίκης σε σχέση με το σύνολο της χώρας. (54% έναντι 41% αντίστοιχα).
Οι επιχορηγήσεις θεωρούνται το καταλληλότερο κίνητρο για την υλοποίηση επενδύσεων από τις μεταποιητικές επιχειρήσεις της Θεσσαλονίκης (39% έναντι 27% στο σύνολο της χώρας).
Σε γενικές γραμμές, η πρόσβαση στην χρηματοδότηση για τις μεταποιητικές επιχειρήσεις της Θεσσαλονίκης είναι ευκολότερη σε σχέση με την υπόλοιπη χώρα (44% έναντι 29% αντίστοιχα).
Σαφώς πιο προσανατολισμένες στις εξαγωγές είναι οι επενδυτικές προτεραιότητες των μεταποιητικών επιχειρήσεων της Θεσσαλονίκης σε σχέση με την υπόλοιπη χώρα (28% έναντι 18% αντίστοιχα).
Οι μεταποιητικές επιχειρήσεις στην Θεσσαλονίκη αναφέρουν ως κύριο εμπόδιο για την ανάπτυξη της εξαγωγικής τους δραστηριότητας τη διατάραξη των παγκόσμιων αλυσίδων εφοδιασμού (31%) και ακολουθούν η συμμόρφωση με νέους κανονισμούς και με διεθνή πρότυπα/πιστοποιήσεις (30%) και οι πρόσφατες αλλαγές στο ύψος των δασμών (24%).
Σαφώς υψηλότερα τα ποσοστά των μεταποιητικών επιχειρήσεων της Θεσσαλονίκης που έχουν πραγματοποιήσει επενδύσεις το προηγούμενο δωδεκάμηνο σε ψηφιακές και πράσινες τεχνολογίες σε σχέση με την υπόλοιπη χώρα.