Κατά πόσον οι επιχειρήσεις του κλάδου σας έχουν αγκαλιάσει το θέμα της γυναικείας ενδυνάμωσης; Υπάρχουν σχετικές καλές πρακτικές;
Τα τελευταία χρόνια βλέπω ότι επιτέλους ωριμάζει η άποψη πως οι γυναίκες μπορούν να καταλαμβάνουν θέσεις ευθύνης στον Δημόσιο και στον Ιδιωτικό τομέα. Η πεποίθηση ότι οι άξιοι άνθρωποι πρέπει να επιβραβεύονται και να προχωρούν ανεξαρτήτως φύλου ή ηλικίας θεωρώ ότι καθίσταται ισχυρή όλο και περισσότερο. Σήμερα η χώρα μας έχει την πρώτη γυναίκα Πρόεδρο της Δημοκρατίας στην ιστορία μας, γυναίκα Πρόεδρο στην Ένωση Εφοπλιστών, καθώς και στο ΕΒΕΑ. Διαπιστώνουμε συνεχώς ότι όλο και περισσότερες γυναίκες αναλαμβάνουν Διευθυντικές θέσεις στις επιχειρήσεις μέλη μας. Παρόλα αυτά έχουμε αρκετό δρόμο ακόμα να διανύσουμε. Το 2022 δόθηκε οδηγία από την ΕΕ, σύμφωνα με την οποία οι εταιρείες που εισάγονται στο Χρηματιστήριο θα πρέπει να στελεχώνονται με γυναίκες με ποσοστό 40% των θέσεων μη εκτελεστικών διοικητικών στελεχών και ένα 33% στις θέσεις εκτελεστικών διοικητικών στελεχών. Είναι μια σημαντική καλή πρακτική που μπορεί να αποτελέσει μια καλή αρχή περαιτέρω ενδυνάμωσης των γυναικών στον επαγγελματικό τομέα, ώστε να ακολουθήσουν και οι υπόλοιπες εταιρείες.
Με ποιους τρόπους ενισχύετε εσείς ως θεσμικός φορέας την εξέλιξη και διάδοσή τους;
Μία από τις θεμελιώδεις θέσεις του ΣΒΕ είναι η προώθηση και ενίσχυση της εταιρικής διακυβέρνησης και αποτελεί κοινή πεποίθηση ότι στο πλαίσιο αυτό στηρίζουμε και τη θέση της γυναίκας σε ρόλους ευθύνης. Αξίζει να σημειωθεί ότι το 70% των εργαζομένων του ΣΒΕ είναι γυναίκες. Ενώ εδώ και χρόνια, αποτελεί θεσμό για εμάς η βράβευση της Γυναίκας Επιχειρηματία στα ετήσια βραβεία του ΣΒΕ «Ελληνική Αξία».
Επιπλέον, είναι σημαντικό πως ο ΣΒΕ είναι ο πρώτος Πανελλήνιος Σύνδεσμος Βιομηχανιών στην Ελλάδα που εκλέγει γυναίκα επιχειρηματία για τη θέση της Προέδρου. Πάντα υπάρχει και μια διάσταση συμβολισμού σε αυτά τα γεγονότα, γι’ αυτό και εκτιμώ ότι τα μηνύματα που εκπέμπονται ιδίως -αλλά όχι μόνο- προς τις νεότερες γυναίκες είναι εξαιρετικά καίρια. Είναι σημαντικό για τις γυναίκες που απασχολούνται σε όλους τους επαγγελματικούς χώρους να βλέπουν άλλες γυναίκες σε θέσεις ευθύνης και διοίκησης. Επηρεάζει σημαντικά τις δικές τους φιλοδοξίες και την επαγγελματική τους πορεία, καθώς τους δίνει ένα παραπάνω έναυσμα.
Πώς θα συμβουλεύατε τις ίδιες τις γυναίκες επαγγελματίες του κλάδου σας να συνεισφέρουν στην αναγωγή της γυναικείας ενδυνάμωσης σε κυρίαρχο θέμα της εταιρικής ατζέντας;
Καταρχάς θεωρώ ότι η γυναικεία ενδυνάμωση δεν αφορά μόνο τις γυναίκες. Είναι ένα θέμα το οποίο αφορά όλους μας, άνδρες και γυναίκες. Σε αυτή την πορεία προς την γυναικεία ενδυνάμωση, δηλαδή ουσιαστικά στην προσπάθεια υιοθέτησης των ίσων ευκαιριών και της συμπεριληπτικότητας, οι άνδρες οφείλουν να είναι συνοδοιπόροι. Άλλωστε, όπως αναφέρει και η έκθεση Πισσαρίδη, η αύξηση της συμμετοχής των γυναικών στην εργασία είναι ιδιαίτερα κρίσιμη για την ανάπτυξη της Ελληνικής Οικονομίας. Θεωρώ ότι στην Ελλάδα του 2023 η κοινωνία προχωρά, μαζί της και η αγορά και παρατηρώ ότι σιγά σιγά οι νοοτροπίες αλλάζουν. Όμως, οι κρατικές δομές και προκαταλήψεις εξακολουθούν να θέτουν σημαντικά πρακτικά εμπόδια. Διότι σε αυτή την πορεία το κράτος έχει καθυστερήσει σημαντικά να γίνει αρωγός στην ενδυνάμωση των γυναικών στον επαγγελματικό τομέα. Όταν μια εργαζόμενη γυναίκα δεν έχει βρεφονηπιακό σταθμό ή ολοήμερο σχολείο για το παιδί της, δεν έχει κοινωνικές δομές για τη φροντίδα των υπερηλίκων γονιών της, στην πράξη δυσκολεύεται και στο να σταδιοδρομήσει ως στέλεχος ή επιχειρηματίας. Έτσι, έχουμε μικρότερη είσοδο ή μεγαλύτερα διαλείμματα στην εργασία γυναικών -και κατ’ επέκταση χαμηλότερη συμμετοχή των γυναικών και στην επιχειρηματικότητα. Χρειαζόμαστε ένα ισχυρό κράτος Πρόνοιας που να στηρίξει τις γυναίκες που θέλουν να εξελιχθούν επαγγελματικά και να ανελιχθούν.
Αναφορικά με την εξαγωγική δραστηριότητα της εγχώριας βιομηχανίας, πόσο εύκολο ή δύσκολο είναι για μια γυναίκα -στέλεχος ή επιχειρηματία- να ανοίξει δρόμους στη ΝΑ Ευρώπη;
Γενικότερα, το άνοιγμα των αγορών είναι μια μακροχρόνια διαδικασία που χρειάζεται σφιχτό σχεδιασμό και στενή παρακολούθηση της υλοποίησης του. Η Ελλάδα είναι ήδη σημαντικός εξαγωγέας, ενώ υπάρχει αξιόλογο απόθεμα άμεσων επενδύσεων ελληνικής προέλευσης και πολυάριθμες επιχειρηματικές κοινότητες όπου οι Έλληνες πρωταγωνιστούν. Παρόλα αυτά, υπάρχει ακόμα μεγάλο περιθώριο ενίσχυσης της εξαγωγικής δραστηριότητας, υιοθετώντας τις κατάλληλες πολιτικές. Ως ΣΒΕ έχουμε καταθέσει προτάσεις για την έμπρακτη στήριξη της ανταγωνιστικότητας, όπως είναι η σταθερότητα στην φορολογία και τις ασφαλιστικές εισφορές, η στήριξη στην επιχειρηματικότητα της ελληνικής περιφέρειας, η επιτάχυνση της δικαιοσύνης. Σε αυτό το πλαίσιο, η ενίσχυση της εξωστρέφειας, το να προασπιστούμε την ανταγωνιστικότητα μας, να διευκολύνουμε την καινοτομία και να αναβαθμίσουμε τις δυνατότητες του ανθρώπινου δυναμικού, θα συμβάλλουν σημαντικά στην αύξηση της εξαγωγικής δραστηριότητας αλλά και στην ενίσχυση της παρουσίας των γυναικών στον τομέα αυτό.
Αντιλαμβάνεστε ότι σε μια τέτοια προσπάθεια επέκτασης της οικονομικής δραστηριότητας μιας χώρας χρειαζόμαστε όσο περισσότερο και καταρτισμένο ανθρώπινο δυναμικό μπορούμε. Οι γυναίκες διαθέτουν πλέον στον ίδιο βαθμό με τους άντρες τις σπουδές και τις ικανότητες να συμμετέχουν όλο και περισσότερο στις επιχειρήσεις. Το ζήτημα είναι το κράτος να καταφέρει να δημιουργήσει ένα πλαίσιο μέσα στο οποίο οι γυναίκες να μπορούν να προσφέρουν στην οικονομία της χώρας όλα όσα μπορούν.
